Համաշխարհային Պատմություն

Սոֆիայի տաճարը և , Հուստինիանոս Ա-ն․

Հուստինիանոսը Ա <<Հռոմի վերջին կայսրը>> ծնվել է Մակեդոնիայում, եղել է խեղճ ընտանիքից,՝ կառավարել է ՝ 527 – 565թ․, նրա հորեղբայրը զինվորից դարձել է զորավար, զորավարից էլ կայսր, իսկ նրա մահից հետո նա է դարձել կայսր։ Նա եղել է դիվանագետ, հրաշալի զորավար և քաղաքագետ ։Հուստինիանոսի կինը եղել է շրջիկ պարուհի, սակայն սրամիտ ,  գեղեցիկ, և կայսրը սիրահարվել է նրան ։ Կայսրուհու անունը՝ Թեադորա էր : Հուստիանոսի նպատակն է եղել վերականգնել ՝ հին Հռոմի միասնական կայսրությունը, և նա 555 թվականին Ներսես հայ զորավարի օգնությամբ գրավում է Իտալիան և իսպանիայի հարավ – արևելքը ։ Նա գրեթե վերականգնել էր հի Հռոմի սահմանները սակայն նրա մահից հետո ՝ գերմանացի լոգոբարդները գրավեցին Իտալիայի մեծ մասը , արաբներն էլ ՝ 7-րդ դարից մինչև 8-րդ դարը մեծ տարածքներ գրավեցին կայսրությունից , և այն կրճատվեց 4 անգամ։ Հուստիանոսի փորձում էր կառավարել միասնական օրենքներով , և դրա համար նա պատվիրեց գտնել և կարգավորել հին Հռոմի կայսրերի գրված քաղաքացիական օրենքները , և 534 թ․ կազմվեց <<Քաղաքացիական օրենսգրքի հավաքածուն>>։ Հուստիանոսը նաև առաջ բերեց մի օրենք , ըստ որի ՝ Հայ նախարարական դասը կազմալուծելու համար փոխել է  (536-ին) ժառանգության կարգը՝ ժառանգելու իրավունք արտոնելով նաև ընտանիքի իգական սեռի անդամներին։ Հուստիանոսին անվանել են նաև <<Հռոմի վերջին կայսր>>։ Հուստիանոսի տարիներով կուտակած վիթխարի հարստությունը ծախսվել է  ՝տաճարների , պալատների վրա ցույց տալու համար երկրի վեհությունը , օրինակ՝ Սոֆիայի տաճարը։

Մզկիթի վերածված Սուրբ Սոֆիայի տաճարը

Սալոնիկի սուրբ Սոֆիան ՝ խաչագմբեթ քրիստոնեական տաճար էր , որը գտնվել է Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքում ։ Սոֆիայի տաճարը 10-րդ դարի ամենահայտնի տաճարներից մեկն էր։ Սակայն 1430թ․ Սալոնիկը գրավվեց թուրքերի կողմից , բայց այնտեռ մինրև 1523թ․ քրիստոնոություն են քարոզել։ Բայց դրանից հետո այն վերածվել է մզկիթի, Թուրքերը փոխել են եկեղեցու արտաքին տեսքը՝ ճակատը փոխարինվել է սյունասրահով, զանգակատունը՝ մինարեով, իսկ հետագայում կանգնեցվել է երկրորդ մինարեն՝ օսմանյան ճարտարապետական ոճով:Տաճարի ներքին կահավոհումը չի ավերվել այլ ծածկվել է սպեղանիով , դա է պատճառը , որ չեն ավերվել պատերի խճանկարները։Սակայն 1890թ բռնկված հրդեհը մեծ վնաս հասցրեց կառույցին, իսկ թուրքերը իրականացրեցին իրենց բարեփոխումները տաճարի համար , որը տևել է ՝ 1907-1910թ․։

Բալկանյան առաջին պատերաղմի արդյունքում Սալոնիկը Հունաստանին , իսկ տաճարը քրիստոնյաներին։