Հայոց լեզու

Հեծանիվը

Ինձ հեծանիը պատմվածքի ոսներից ամենաշատը դուր եկավ տղան քանի, որ շատ աշխատասեր ու բարի էր:գումարը վաստակելուց հետո նա հասկացավ որայդ գումարը իր քույրիկին ավելի պետք է քան իրան, և նա այդ գումարը որը վաստակել էր հեխանիվի համար նվիրեց քրոչը: Ինձ թվում է հայրը սխալ վարվեց նրա հետ երբ ասաց, որ իր երազանքը իրականեցնելու համարը ինքը ինքնուրույն պետք է վաստակի այդ գումարը:

1.    Բացատրի՛ր հետևյալ բառերը՝ վնգստալ, գոցել, ապրուստ, ճկուն: Կարող ես օգտվել nayiri.com էլեկտրոնային բառարանից:

Վնգստալ ցավ զգացող կենդանու ձայն: Գոցել փակել: Ապրուստ գումար և ունեցվածք, որոնք ապրելու համար են:Ճկուն դյուրաշարժ, չքարացած, թեքվող:

2.    Տրված բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների՝ հյուրանոց, լուսամուտ, հնամաշ, վիճակախաղ, ոտնաման, հուսախաբ, դժկամորեն, հայկական, անպատճառ:

Հյուրանոց – հյուր, անոց-վերջածանց

Լուսամոտ – լույս, ա,  մուտք

Հնամաշ – հին, ա, մաշված

Վիճակախաղ – վիճակ, ա, խաղ

Ոտնաման – ոտք, աման

Հուսախաբ – հույս, ա, խաբել

Դժկամորեն – դժ, կամենալ, որեն

Հայկական – հայ, ական

Անպատճառ – ան, պատճառ

3.    10-15 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր ստեղծագործությունը:

Ցուրտ օր էր: Կոմիտասը քայլելուց գետնին տեսնում է, որ մեկի հնամաշ դրամապանակը ընկած է գետնին, որի մեջ կար ընդամեն տասը ֆրանկ: Կոմիտասը մտածեց, որ ինչ-որ մեկը կորցրել է իր ցրտի ապրուստը: Նա սպասեց, քանի որ մտածում էր, թե տերն անպայման կգա դրամապանակի ետևից: Մինչ սպասում է, հիշեց, որ տարիներ առաջ, երբ ուսանող էր, մի օր օրվա հացի կարիք ուներ և փողոցում չնչին գումար գտնելով, գնել էր վիճակախաղի տոմս և շահել էր:

Այս մտքերի մեջ, նա գրպանից հանեց հարյուր ֆրանք և դրեց դրամապանակի մեջ: Կարծես պարտքի զգացում ուներ և այսպիսով նա կարծես վերադարձնում էր այն:

Հանկարծ նա նրան մոտեցավ մի կին, որը հագել էր տղամարդու բաճկոն և կոշիկներ: Կոմիստասը նրան վերադարձրեց դրամապանակը և ասաց, որ չբացի, քանի որ դրսում ցուրտ էր:

Նաև կնոջը հրավիրեց, որ հաջորդ օրը հայկական եկեղեցի նվագահանդեսի:

4.Ստեղծագործությունը բաժանի՛ր հատվածների և վերնագրի՛ր:

Կոմիտասի գտածը

Կոմիտասի մտորումները

Բեռլին և վիճակախաղ

Նա վերադարձրեց դեռատի կնոջ ցրտի ապրուստը

5. Բացատրի՛ր հետևյալ արտահայտությունները՝ ցուրտը վնգստում էր, աչքերում շողաց մի կարևոր միտք:

ցուրտը վնգստում էր – ցուրտ եղանակին, երբ լսվում է քամու ձայնը, ծառերի աղմուկը, դա կարծես բնությունը ցրտից վնգստում է, կամ հենց ցուրտն է վնգստում:

աչքերում շողաց մի կարևոր միտք – ճիշտ է միտքը ծագում է գլխում, բայց երբ կարևոր միտք է առաջանում, մարդու աչքերը փայլում են, լցվում ուրախությամբ, և նման է, որ աչքերում չուղում է մի կարևոր միտք:

6. Ըստ պատմվածքի գրի՛ր Կոմիտասին բնութագրող 5 հատկանիշ:

Արագաշարժ, մելամաղձոտ, մտածկոտ, բարի, պարտքի զգացում ունեցող

7.Ընտրի՛ր Կոմիտասի երգերից մեկը, լսի՛ր և 5-8 նախադասությամբ գրի՛ր տպավորություններիդ, ապրումներիդ մասին, ի՞նչ էիր զգում և մտածում երգը լսելիս: Այս աշխատանքդ տեղադրիր քո բլոգում:

Կռունկ, մեր աշխարհան խապրիկ մի չունիս՞…

Ասյ խոքերը հաճախ կրկնվում են երգում:

Լսեցի Կոմիտասի Կռունկը Լուսինե Զաքարյանի կատարմամբ: Տպավորությունս այդքան էլ վառ չէ: Ճիշտ է, երգչուհու ձայնը հիանալի էր, բայց երգի բառերը չէին հասկացվում: Դրա համար առանձին ընթերցեցի երգի բառերը, նաև ծանոթացա երգի իմաստի բացատրությանը:

Երգը ժողովրդական է, որի հեղինակը անհայտ է:

Սա երգ է կարոտի և հայրենասիրության մասին:

8. Ի՞նչ է տալիս պատումին բեռլինյան տարիների հիշողությունը:

Այդ հիշողությունը առնչվում էր տվյալ պահին այն իրավիճակին, որում գտնվում էր Կոմիտասը: Նաև հիշելով տարիներ առաջ կատարված, այդ պահին օգնելով դեռատի կնոջը, հասկացավ, որ տարիներ շարունակ պարտքի զգացում է ունեցել:

Բեռլինյան տարիների հիշողությունը պատումի համար կարծես կամուրջ լիներ անցյալի և ներկայի միջև:

9.Կոմիտասին ասում են՝ Հայ երգի Մեսրոպ Մաշտոց, ինչո՞ւ:

Կոմիտաս վարդապետը բարենորոգիչ է հայ եկեղեցական և ժողովրդական երաժշտության, որը հնարավոր էր անել միայն մեսրոպյան չափանիշով: Ինչպես Մաշտոցը մեզ պարգևեց հայոց տառերը, այնպես էլ Կոմիտաստը մաքրեց և լույս աշխարհ բերեց հայ երգը:

Դու ամենայն հայոց երգի վեհափառն ես…

Դու մեր երգի Մեսրոպ Մաշտոց,

Գիր ու տառն ես հայոց երգի:

1. ,,Չալանկը,, ստեղծագործության միջից դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Տարակուսել – երկմտել, վարանել, կասկածել

Պատկառանք- ամոթ, հարգանք, մեծար

Քյոխվա – տանուտեր, գյուղապետ

Գզիր- տանուտերի կատարածու

Չարդախ- տաղավար, զաղնահարկ

Արխալուղ- տղամարդկանց և կանանց մինչև ծնկները հասնող հագուստ

Թափանչա – ատրաճանակ

 2. Կետադրի՛ր հետևյալ հատվածը.

Ու ահա ձմռան մի գիշեր, երբ մեր տանը բոլորս քնած էինք, հանկարծ զարթնեցինք ինչ որ տարօրինակ ձայներից։ Մեկը դիպչում էր մեր դռանը, ճանկռոտում և մի տեսակ մռռոցի նման ձայներ հանում։

Առաջինը զարթնեցինք ես ու մայրս։ Հայրս  սովորաբար  խոր էր քնում՝  մինչև չհրեիր չէր զարթնի։

Մի քանի անգամ ականջ դնելով այդ տարօրինակ ձայներին` արթնացրեց հորս․

-Տե՛ս մի էն ի՞նչ է,  որ դուռը չանգռում է…

Այդ րոպեին դռան ճանկռտոցը կրկնվեց՝  նորից մեկը դիպավ դռանը,  և լսվեց զսպված կլանչոց։

-Շո՞ւն է,-   հարցրեց հայրս՝ տարակուսած  անկողնում նստելով: Ապա վեր կացավ, արխալուղը գցեց ուսերին ու գնաց դեպի դուռը։

Բայց մայրս չթողեց դուռը բանալ։

1. 10-12 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր ,,Չալանկը,, ստեղծագործութ

Ստեփան Զորյանը պատմում է մի հետաքրքիր շան մասին , որի անունը Չալանկ էր։ Իհարկե մասամբ սա տխուր պատմություն է, բայց ես ուզում եմ պատմել այդ շան հերոսության մասին է։ Նա մի սև ու բրդոտ շուն էր, վիզը  սպիտակ, որը հեռվից ասես վզկապ լիներ։ Փոքրուց նրա ականջներն ու պոչը կտրել էին, որի պատճառով էլ ձմռանը սաստիկ ցրտից ճանճերի ձեռքը տանջվում էր։ Զարմանալի շուն էր Չալանկը․ տարբեր մարդկանց վրա հաչում էր, չեր սիրում ձեռնափայտով մարդկանց, չեր սիրում , որովհետև  փայտով խփում էին։ Նա իր վարքագծով հաճախ մեզ էր ընդօրինակում՝ մուրացկաններին խղճում էր, ինչպես և մենք, հարուստներից քաշվում էր, ինչպես մենք։

Ձմռանը Չալանկին կապում էին հենց գոմի դռան մոտ, որովհետև գոմը տանից բավականին հեռու էր և եթե դուռը կոտրեին ու ամբողջ տավարը գողանային ոչ ոք չէր էլ իմանա։

Ու ձմռան մի ցուրտ գիշեր տնեցիները զարթնեցին ինչ որ տարօրինակ ձայներից, դա Չալանկն էր դուռն էր ճանկռոտում ։ Հայրս սկզբում չարձագանքեց Չալանկի կանչերին, բայց երբ նա համառորեն շարունակեց ճանկռոտել դուռն ու կլանչել, հայրս վերջապես վերցրեց հրացան ու դուրս եկավ։ Պարզվեց կովը հորթ էր ծնել, իսկ մենք մտածում էինք, թե գայլերն էին հարձակվել։ Բոլորս շատ ուրախացանք, Չալանկն էլ հանգիստ շունչ քաշեց։ Այդ օրվանից հայրս, մենք սկսեցինք ավելի շատ սիրել ու վստահել Չալանկին։ Հայրս ասում էր՝ շանը պետք է եղբոր պես սիրել։

Գտի՛ր ,,Չալանկը,, պատմվածքի.

• Ամենահետաքրքիր հատվածը

Ու ահա ձմռան մի գիշեր երբ մեր տանը բոլորս քնած էինք հանկարծ զարթնեցինք ինչ որ տարօրինակ ձայներից։ Մեկը դիպչում էր մեր դռանը ճանկռոտում և մի տեսակ մռռոցի նման ձայներ հանում։

• Ամենահուզիչ հատվածը․

Եվ մինչ հայրս մաքրում, աղ էր անում– Չալանկը, ուրախ կլանչոցով, թռչկոտում էր դեսուդեն։ Իսկ հետո, երբ հայրս հորթը դրեց մոր առաջ, Չալանկը նստեց և, դունչը թաթերին դրած, սկսեց բարի աչքերով նայել կովին ու հորթին, որը դարձյալ, ժամանակ առ ժամանակ, մզզում էր թույլ ձայնով և փորձում վեր կենալ, կանգնել թույլ ոտների վրա…

Այդ տեսնելով՝ Չալանկը ուրախությունից կլանչ-կլանչում էր և կտրած պոչը շարժում շարունակ։

— Այ կեցցե՛ս, Չալանկ,— ասում էր հայրս, նրա գլուխը շոյելով։— Ես քեզ զուր տեղը ծեծեցի։

Պարզվեց, որ Չալանկը, դրսից լսելով գոմում կատարվող անհանգստությունը, կապը կտրել էր՝ եկել մեզ իմացնելու։

Այդ օրվանից մենք սկսեցինք սիրել Չալանկին առանձին սիրով։ Եվ երբ պատահում էր, նա հաչում, կլանչում էր դուրսը` մենք միշտ ուշադիր էինք նրա ձայնին։

Գիտեինք, որ Չալանկը սուտ չի հաչի։

5. Ո՞րն է այն նախադասությունը, որն ստեղծում է սպասումի, լարված իրավիճակ:

Ու ահա ձմռան մի գիշեր երբ մեր տանը բոլորս քնած էինք հանկարծ զարթնեցինք ինչ որ տարօրինակ ձայներից։ Մեկը դիպչում էր մեր դռանը ճանկռոտում և մի տեսակ մռռոցի նման ձայներ հանում։

6. Նկարագրի՛ր Չալանկին:

Նա մի սև ու բրդոտ շուն էր, վիզը  սպիտակ, որը հեռվից ասես վզկապ լիներ։ Փոքրուց նրա ականջներն ու պոչը կտրել էին, որի պատճառով էլ ձմռանը սաստիկ ցրտից ճանճերի ձեռքը տանջվում էր։ Զարմանալի շուն էր Չալանկը․ տարբեր մարդկանց վրա հաչում էր, չեր սիրում ձեռնափայտով մարդկանց, չեր սիրում , որովհետև  փայտով խփում էին։ Նա իր վարքագծով հաճախ մեզ էր ընդօրինակում՝ մուրացկաններին խղճում էր, ինչպես և մենք, հարուստներից քաշվում էր, ինչպես մենք։ Նա բոլորի սիրելին էր։ Բարի էր ու հոգատար, նվիրվող ու անձնազոհ։

7. ,,Առածանի,, հավելվածից դո՛ւրս գրիր առածներ շան մասին: Բացատրի՛ր դրանք:

• Շան անունը տուր ու փետը վերցրու ձեռքդ։ կամ Շան անունը տուր՝ փետն առ ձեռդ-  առածն ասում են այն ժամանակ, որբ ինչ որ մեկի մասին խոսում են և այդ պահին այդ մեկը ներս է մտնում
• Շուն ու կատու դառնալ- անհաշտ թշնամիներ դառնալ

      Շան բախտ ունենալ – բախտավոր լինել

8. Հորինի՛ր պատմություն` այդ առածներից մեկը վերնագիր դարձնելով (աշխատանքդ հրապարակիր բլոգումդ, հղումն ուղարկի՛ր a.nersisyan@mskh.am հասցեին):

Շան բախտ ունենս․․․

Երկու ընկերով ճանապարհ են ընկնում։ Մութը վրա է հասնում, իսկ նրանք մնալու տեղ չեն ունենում։ Ընկերներից մեկը առաջարկում է գնալ և կացարան փնտրել, որպեսզի գիշերն անցկացնեն։ Գնում է գնում, բայց ճանապարհին ոչինչ չի տեսնում։ Ձայն է տալիս, ոչ ոք չի պատասխանում։ Էս խեղճ մարդը քոռ ու փոշման հետ է վերադառնում՝ ճանապարհին փորձելով մտածել, թե ոնց են անցկացնելու գիշերը, որ գայլերի բաժին չդառնան։ Տեղ է հասնում, հիմա էլ մյուս ընկերն է փորձում կացարան գտնել։ Որոշ ժամանակ անց վերադառնում է ու տեսնում, որ գողերը թալանել են ընկերոջն, վիրավորել ու փախել։

-Վա՜յ,- ասում է նա, էդ ո՞նց պատահեց։

– Դու այստեղ էի գողերը չկային, երբ գնացիր հարձակվեցին, այ թե շան բախտ ունես։

9.  Բնութագրի՛ր Չալանկին` հաստատելով ասածներդ համապատասխան հատվածներով:

Շունը մարդու բարեկամն է առածը լավագույնս նկարագրում է Չալանկին

10. Ի՞նչ գիտես շների մասին:

Շները հասկանում են միննչև 250 բառ և ժեստ, նրանք կարող են հաշվել մինչև 5 լուծել պարզ մաթեմատիկական վարժություններ։ Նրանց ինտելեկտը համապատասխանում է 2 տարեկան երեխայի ինտելեկտին։

11. Ընտրի՛ր վերնագրերից մեկը և պատմություն հորինի՛ր (աշխատանքդ հրապարակիր բլոգումդ, հղումն ուղարկի՛ր a.nersisyan@mskh.am հասցեին):

• Իմ կենդանին
• Իմ սիրած կենդանին
• Ինչ կենդանու եմ ես նմա

Ինչ կենդանում եմ ես նման

Այս հարցի մասին ես նոր չեմ սկսել մտածել, նախքինում էլ եմ լսել։ Ու արդեն համարյա թե գտել եմ իմ նմանակ կենդանուն։ Սկզբում ինձ նմանաեցնում էին պուդել տեսակին շունիկներին, փոքր ժամանակ մազերս համարյա չէր տարբերվում նրանց մազերից։ Հետո երբ մեծացա մի տեսակ էլ պուդել չէի։ Իմ խառնվածքով ես ինձ ավելի շատ նմանեցնում եմ էգ առյուծի։ Վճռկան եմ ու համարձակ։ Չեմ սիրում զիջել ուրիշներին այն, ինչը ինձ է պատկանում։ Հեշտ չեմ ընկճվում ու նահանջում։ Ես պայքարող տեսակ եմ։ Հիմա այսպես եմ մտածում։ Մանկության պուդելը վերածվեց էգ առյուծի։

Աբրահամ Լինկոլնի նամակաը իր որդու ուսուցչին , Մատիլդան․․․

Աբրահամ Լինկոլնը ԱՄՆ 16-րդ նախագան էր։ Ամերիկացիները ողջ պատմության մեջ հիշում են հենց նրան։ Լինկոլնը ԱՄՆ ազգային հերոս է,  նրա հետ է կապված ստրկատիրության վերացման փաստը, և Սպիտակ տանը միասնության ու ազնվության հաստատումը։ Լինկլնը մանուկ հասակում եղել ՝ աղքատ ընտանիքից և ստիպված է եղել ծանր աշխատանք վերցնել իր ուսերին, նա ֆինանսական խնդիրների պատճառով գրեթե դպրոց չի հաճախել՝ միայն մեկ տարի , սակայն քաջություն է ունեցել զբաղվել ինքնա կրթությամբ, և շուտով սովորել է կարդալ և գրել։ Այդպես էլ շատ աշխատանքի միջոցով նա իր շուրջը շրջապատ հավաքելով ՝ հաջողություններ է ունեցել քաղաքական դաշտում և դառնալ նախագահ:

Մատիլդան․․․․ֆիլմի վերլուծություն

Ծնվեց մի աղջիկ , որի անունը Մատիլդա էր։ Նա ծնվեց մի ընտանիքում , որտեղ ուսմանը մեծ տեղիք չէին տալիս։ Նրա հայրը , գողությամբ էր զբաղվում , իսկ մայրը անբանի մեկն էր,  նա ուներ մեծ եղբայր սակայն նա էլ իր պահվածքով չէր զիջում իր ծնողներին։ Մատիլդային իր ծնողները  ուշադրություն չէին դարձնում,  սակայն Մատիլդան ամեն բան անում էր միայնակ ։ Նա  դեռ երեք տարեկան էր, երբ անում այնպիսի բաներ , որոնք անում էին տասներեք տարեկան երեխաները։ Երբ Մատիլդայի  ծնողները տանից մի երեք ժամով բացակայում էին նա գնում էր գրադարան , և կարդում էր շատ դժվար հեղինակների գրքեր, այո մոռացա ասել , որ նա շատ էր սիրում կարդալ , և երբ դեռ հինգ տարեկան էր արդեն կարդացել էր տան բոլոր թերթերը։ Նա արդեն երկու ամիս է ինչ գնում էր գրադարան և գրքեր կարդում , իսկ այնտեղի գրադարանավարուհին  անընդհատ նրան էր հետևում , և մի օր էլ քաջություն հավաքեց ասել նրան , որ կարող է գրանցվել և գրքերը տուն տանել։ Նրա տանն ամեն իրիկուն հեռուստացույց պետք է նաել և ընթրիքդ ուտել, սակայն այս անքամ Մատիլդան չէր փակվելու սենյակում , այլ գիրք կարդալ ՝ սակայն , երբ նրա հայրը նկատեց , որ նա հեռուստացույց չի նայու այլ գիրք է կարդում նախատեց նրան  այնպես որ Մատիլդան շատ զայրացավ, նրա ինչին էին  պետք այդ անիմաստ հաղորդումները , եթե կարելի է գիրք կարդալ , և հանկարծ հեռուստացույցը կոտրվեց ՝ այդ ինչից պետք է կոտրվեր , այդպիսի անհավանական բաներ շատ պատահեցին աղջկա հետ։ և նա մտածեց , թե գուցե նա է այդ ամենն անում։ Շուտով նա գնաց դպրոց ՝ և հենց այդտեղից էլ սկսվեց այս պատմությունը ։ Իհարկե նրան դուր եկավ դպրոցը քանի որ նա շատ էր սիրում սովորել ՝ երեխաները դպրոցի բակում խաղ էին անում , զվարճանում , մինչ որ դպրոցի դռները չբացվեցին և ներս չմտավ նա ՝ դպրոցի տնօրենը ՝ նրա իրական անունը ՝ Ագատա էր սակայն այդ մասին ոչ վոք  չգիտեին , նրանք շատ էին վախենում նրանից , քանի որ եթե նրան չլսեին ՝ նա կփակեր այդ երեխային մի սենյակում որտեղ ամեն տեղ ժանգոտ փշեր են և շարժել չես կարող ՝ մութ և սարսափելի սենյակ էր, ասում են երբեմն նա այնտեղ թողնում էր երեխաներին ամբողջ օրը, կամ էլ պատուհանից դուրս էր շպրտում ։ Նրա դեմքն էլ չէր զիջում իր արարքներին ՝ կնճռոտ , ծուռ քթով , աչքերն էլ սարսափելի վախ էին ներշնչում։ Մատիլդայի հայրը անորակ ապրանք էր վաճառում , այդպիսի մի ապրանք էլ վաժառեց Ագատային նա էլ իր զայրույթը թափեց իր աղջկա ՝ Մատլդայի վրա փակելով նրան այդ սարսափելի սենյակում , սակայն նրա դասվարը որը շատ էր սիրում նրան՝ բացահայտելով  աղջկա ուսման մեջ առաջադիմությունը  , հարմար պահ գտավ ու փրկեց աղջկան ։ Որոշ ժամանակ անց ուսուցչուհին այցելում է Մատիլդայի ընտանիքին սակայն հասկանում է , որ նրանց համար Մատիլդան եղած չեղած միևնույն է , որ նրանց համար միևնույն են աղջկա գիտելիքներն ու սերը ուսման նկատմամբ։ Շուտով պարզվում է, որ ուսուցչուհին Ագատայի զարմուհին է , երբ նրա մայրը մահացել էր նրան խնամում էր հայրը , սակայն շուտով կորցնում է իր բիզնեսը , և որոշ խնդիրների պատճառով իր աղջկա խնամակալությունը  հանձնում է իր կնոջ քրոջը։ Բայց Ագատան տանջում էր խեղճ երեխային, հետո նրա հայրը ինքնասպան է լինում՝ սակայն դա անհավատալի էր որոշ մարդկանց համար։ Այլևս չդիմանալով այդ կտտանքներին և նա         փախնում է տնից և ապրում մի խրճիթում ։ Այո աղջիկը տիրապետում էր գերբնական ուժերի և դրա շնորհիվ կարողանում է Ագատայի հաղից գալ ու մի լավ պատժել , նրա դեմ է դուրս գալիս ամբողջ դպրոցը, և նա շուտով վտարվում է դպրոցից ։ Մատիլդայի հայրը գողության համր պետք է բռնվեր սակայն  փախչում է իր ընտանիքի հետ , բայց Մատիլդան մնում է իսկ ուսուցչուհին , որը շատ էր սիրում նրան դառնում է նրա խնամակալը…:

Ամենալավ կերպարն ինձ համար ՝ դա հենց գլխավոր կերպարն է ՝ քանի-որ ՝ նա ուներ այն մարդկային գծերը որոնք ես շատ սիրում ու հարգում եմ , օրինակ՝  ես զգացի նրա մեջ չհանձնվելու զգացումը՝ իր նպատակին հասնելու համար, հոգատարություն, նրա մեջ չկար խաբեություն ՝ միշտ ազնիվ էր, և զսպվածություն։

Իմ դպրոցի տնօրենը ֆիլմում նկարագրվածից ՝ անհամեմատ բարի է, սիրում է երեխաներին, հոգատար է և  կիրթ։

ԻՄ ուսուցչուհիները նույնքան բարի են, գեղեցիկ , հոգատար, բարեսիրտ , ընկերասեր ինչպես նկարագրված է ֆիլմում ։

Կյանքի ամենաթանկ հիշողությունները մեր մանկության հիշողություններն են, ավելի ճիշտ ՝ բոլոր այն հիշողությունները, որոնք վաղուց են անցել: Ասում են, որ երեխան հենց սկզբից մաքուր թուղթ է: Եվ այս թերթի վրա անջնջելի հետք են թողնում ծնողները, և, որ ամենակարևորն է, առաջին ուսուցիչը : Որպես կյանքի սկիզբ՝ շատ կարևոր է առաջին ուսուցչի դերը երեխայի կյանքում :
 Ես հիշում եմ իմ առաջին ուսուցչին, հիշում եմ այն ​​օրը, երբ  առաջին անգամ  ոտք դրեցի դպրոց, և նա իր բարի աչքերով նայեց ինձ, վերցրեց ձեռքս և տարավ ինձ դասարան: Հիշում եմ նրա դասերը, երբ  հաճույքով լսում էի՝ ինչպես էր բացատրում դասը, նրա բարի աչքերն ու սիրտը ասես ծակում էին իմ սիրտը և փորձում այնտեղ իրենց տեղը զբաղեցնել : Յուրաքանչյուր տառ, յուրաքանչյուր բառ հնչում էին  տարբեր, երբեմն  շշուկով, բայց գեղեցկությամբ և հմայքով: Յուրաքանչյուր նոր դասի ժամանակ ես ավելի ու ավելի էի սիրում դպրոցը և գիտելիքը: Դպրոցն ավելի ու ավելի էր ջերմանում:
 Տարիների ընթացքում մեծացել են իմ ուսուցիչները, ովքեր ջանք չէին  խնայում որևէ նոր բան սովորեցնելու համար: Բայց նա՝ իմ առաջին ուսուցիչը, միշտ կմնա իմ սրտում, իհարկե կտարբերվի մյուսներից , երբեմն կհիշեմ նրան թախիծով, երբեմն էլ կհանդիպեմ դպրոցում մեծ ուրախությամբ։ Ես նրան կհիշեմ մինչև  կյանքիս վերջը

Կյանքի ամենաթանկ հիշողությունները մեր մանկության հիշողություններն են, ավելի ճիշտ ՝ բոլոր այն հիշողությունները, որոնք վաղուց են անցել: Ասում են, որ երեխան հենց սկզբից մաքուր թուղթ է: Եվ այս թերթի վրա անջնջելի հետք են թողնում ծնողները, և, որ ամենակարևորն է, առաջին ուսուցիչը : Որպես կյանքի սկիզբ՝ շատ կարևոր է առաջին ուսուցչի դերը երեխայի կյանքում :
 Ես հիշում եմ իմ առաջին ուսուցչին, հիշում եմ այն ​​օրը, երբ  առաջին անգամ  ոտք դրեցի դպրոց, և նա իր բարի աչքերով նայեց ինձ, վերցրեց ձեռքս և տարավ ինձ դասարան: Հիշում եմ նրա դասերը, երբ  հաճույքով լսում էի՝ ինչպես էր բացատրում դասը, նրա բարի աչքերն ու սիրտը ասես ծակում էին իմ սիրտը և փորձում այնտեղ իրենց տեղը զբաղեցնել : Յուրաքանչյուր տառ, յուրաքանչյուր բառ հնչում էին  տարբեր, երբեմն  շշուկով, բայց գեղեցկությամբ և հմայքով: Յուրաքանչյուր նոր դասի ժամանակ ես ավելի ու ավելի էի սիրում դպրոցը և գիտելիքը: Դպրոցն ավելի ու ավելի էր ջերմանում:
 Տարիների ընթացքում մեծացել են իմ ուսուցիչները, ովքեր ջանք չէին  խնայում որևէ նոր բան սովորեցնելու համար: Բայց նա՝ իմ առաջին ուսուցիչը, միշտ կմնա իմ սրտում, իհարկե կտարբերվի մյուսներից , երբեմն կհիշեմ նրան թախիծով, երբեմն էլ կհանդիպեմ դպրոցում մեծ ուրախությամբ։ Ես նրան կհիշեմ մինչև  կյանքիս վերջը tlch

Եզոպոսը՝ հին աշխարհի մեծագույն առակագիրը, ճակատագրի բերումով ստրուկ էր, իսկ ծագումով՝ փռյուգիացի: Նա հրեշի տեսք ուներ աշխատանքի համար ոչ պիտանի էր , մաշկը՝ սև, կուզիկ, և ամենա ցավալին՝ թլիկ էր և պարզ խոսել չեր կարողանում:

Չնայած այդ բոլոր թերություններին, նա թողել է առակների մի հարուստ ժառանգություն, որը մինչև օրս էլ չի կորցրել իր արդիականությունը: Երբ շատ ես կարդում նրա առակները, կարծես ամեն ինչ սկսում ես տեսնել իր աչքերով և տեղափոխվում ես եզոպոսյան իրականություն, որը կարծես այնքան էլ չի տարբերվում մեր այսօրվա իրականությունից: Միայն անուններն են փոխվել և մի գուցե մասնագիտույունները: Շարունակում ես կարդալ և կյանքդ մի տեսակ հեշտանում է, սկսում ես հասկանալ, որ ապրելն ավելի դյուրին է, երբ մտածում ես ինչ-որ մեկին օգնելու մասին, երբ ինչ-որ բարի գործ ես անում: Սրտումդ մի տեսակ թեթևություն ես զգում:

Եզոպոսն ասում է.<< Մի՛ սովորեցրո՛ւ, քանի դեռ անուս ես, կամ մի՛ուսուցչություն արա, քանի դեռ աշակերտ չես եղել >>: Ուստի այս բլոգով չեմ ուզում ձեզ ինչ-որ բան սովորեցնել, միայն փորձեցի կիսվել իմ տպավորություններով այս գրքի մասին:

Կոմիտաս

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի’ր հետևյալ բառերը՝  ջեռալ,  հերկ,  կալ, ցայտել։
2. ջեռալ – Տաքացնել: Ջերմացնել
3. հերկ – Հողը վարելը՝ ցանելու համար, վար:
   2. Վարած՝ հերկած արտ:
   3. կալ – Աշնանը վարած և մինչև գարուն առանց ցանելու թողնված արտ, ցել
4. Ինչպես ես հասկանում հետևյալ պատկերները՝

Ցայտեց ցորեն
Արտեն, ձորեն։

Նշանակություն՝ արտերն ու ձորերը լի են ցորենի հասկերով։

Ճամփաներում՝
Կյանք է եռում՝
Դաշտեն կալեր կիզվելով,
Հասկեն շարեր դիզվելով։

Նշանակություն՝

ճամփաներում կյանքն է եռում -ճամփաները մարդաշատ են և շատ անցուդարձ կա ։

Դաշտեն կալեր կիզվելով -աշնանըվարած և մինչև գարուն առանց ցանելու թողած դաշտերում արևը այրում է կալած հասկը։

Հասկեն շարեր դիզվելով -հասկերը հավաքում են ու դիզում են շարք-շարք․

3. Տարվա ո՞ր եղանակն է ներկայացված բանաստեղծության մեջ։ Պատասխանդ     հիմնավորի’ր պատկերների միջոցով։

Աշուն է ՝ քանի որ ցորենով արտը աշնանն են դիզում , հնձում։

Բանաստեղծությունում ներկայացված է աշունը, երբ հասել է հասկը և խոտ հնձելու ժամանակն է։

4. Ի՞նչն է բանաստեղծության մեջ ամենից շատ իշխում՝ ձա՞յնը, գո՞ւյնը, թե՞ այլ բան։ Պատասխանդ հիմնավորի’ր

Իմ կարծիքով ՝ այս բանաստեղծությունը հրաշալի նկարագրում է հայկական աշունը և թե ինչպես է հայ գյուղացին ցորենը 

1. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերից կազմված համապատասխան գոյականներով:

Օրինակ` «Քավության նոխազ» (ի՞նչը, արտահայտել) արտահայտությունը հին հրեաների կրոնական մի (ինչի՞ց, սովորել) սովորությունից  է առաջացել:

Տարին մի անգամ հրեաները երկու այծ էին բռնում, որոնցից  մեկին էին միայն զոհում: Մյուսի վրա մարդիկ հերթական ապես դնում էին ձեռքերն ու դրանով իբր իրենց մեղքերը բարդում նրա վրա: Հետո այդ այծին ազատություն էին տալիս: Հիմա << Քավության նոխազ» անվանում են այն մարդկանց, որոնք իրենց վրա են վերցնում ուրիշի մեղքերը, ստիպված են լինում պատասխան տալ ուրիշ անելիքի համար:

2. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանուր հատկանիշ ունեն, որ նույն շարքի մեկ բառը չունի:

ա) վանք                                  բ) հարսնացու                    գ) Հովհաննես                դ) կապիկ

Թումանյան

անտառ                                     տիեզերագնաց                     Թբիլիսի                           տեր

գայլ                                            եղբայր                                     Լուսաստղ                     սարսափ

երեխա                                       գիտնական                              մոլորակ                         կամուրջ

թփուտ                                       առնետ                                   «Ջութակ և սրինգ»         երեխա

Թումանյանը ՝ ազգանուն է , գրվում է մեծատառով,

տիեզերագնաց ՝ բոլոր շարքի բառերը բաղկացած են երկու կամ երեք վանկերից , իսկ տիեզերագնաց բառը ւ վանկից,

մոլորակ ՝ փոքրատառով է գրված

տեր ՝ միավանկ է․

3. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանուր հատկանիշ ունեն, որ նույն շարքի մեկ բառը չունի:

ա) նշան                                      բ)  ուսուցիչ                              գ) «Անտառում»         դ)սողուն

հնչյուն 

                                         եղբայր                                       սեղան    նավարար        

աղջիկ                                             արջ                                             խաղաղություն        շենք

սեր                                                 նկարիչ                                       շուն                    որսորդ

պատերազմ                                  հայր                                            կարոտ    վարորդ   

               

սեր ՝ միավանկ է

արջ՝ մարդ չէ

շուն ՝ միավանկ է

շենք՝ անշարժ է

4. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Պատկերացրեք, որ    երկրի վրա մեզ  հետ  միասին ապրում են   էակներ,  որոնց   կյանքի ժամանակամիջոցը՝ ծնունդից մինչև   մահ, տեղավորվում է  վայրկյանի հազարերորդական մասում: Այդպիսի յուրաքանչ.ր   էակի կյանքի   ընթացքում դիտվող  աշխարհը ակնթարթային լուսանկարը կլինի: Այդ  նկարի մեջ  տարօրինակ դիրքերում քարացած անշարժ  էակներ՝ մարդիկ   կլինեն:

SEPTEMBER 17, 2019 ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ

Գեղեցիկի բացահայտումը

Մեզ շրջապատող ամեն ինչի մեջ կա գեղեցկություն, ոչինչ առանց գեղեցկության ստեղծված չէ, բայց այդ գեղեցկությունը անզեն աչքով չի երևում, հնարավոր չէ բացատրել, նկարագրել այն, միայն տեսնել է հնարավոր ու այն էլ ոչ աչքերով, այլ սրտով:

Որքան տարբեր ենք մենք միմյանցից, յուրահատուկ ու յուրօրինակ, բայց մեզ բոլորիս միավորում է երեք բան՝ սերը, ժամանակը, մահը: Այո՛, հենց սերը ,որովհետեև ամեն օր մենք ունենք սիրո կարիք, ցավում ենք, որ ունենք քիչ ժամանակ ու վախենում ենք մահից: Իսկ մենք ասում ենք՝ ժամանակը բուժում է, բայց լռում ենք նրա մասին, թե ինչքան վիշտ ու ցավ է պատճառում, իսկ երբ ժամանակը կորչում է, տեսնում ես, թե ինչքան բան չես արել ժամանակին, դրա համար ես չեմ սիրում ետ նայել։

Սեր․․․ թվում է , թե կարող եմ այն բնութագրել ամենագեղեցիկ բառերով, սակայն , երբ փորձում եմ դա անել , ասես այդ ամենը հերիք չէ ,կարծես այդ բառերը անզոր են դառնում և հավասարվում են ոչինչ չասելուն ։

Մահ․․․ դրա մասին ոչինչ ասել չեմ կարող, միգուցե, որովհետև ինքս եմ վախենում նրանից, դա վերջն է ամեն ինչի , բայց կարևորն է նպատակները հասցնել ավարտին՝ նախքան անհետանալը։ Միգուցե այս աշխարհից հեռու ևս մի աշխարհ կա , ևս մի փորձություն։Այսքանը կարող եմ ասել այս հոգեվիճակի մասին։

Բայց հենց այս երեք բաներն են , որ իմ կյանքը լցնում են իմաստով ու, որ ամենակարևորն է, այն դարձնում են գեղեցիկ։

SEPTEMBER 17, 2019 ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ

Տնային աշխատանք

ՈՒնևոր – Հարուստ, ընչեղ, մեծատուն, մեծահարուստ, (քւզվդ.) ընչավետ, ընչաշատ, ընչավոր, թվանիկ, (բրբ.) ուննուկ, աչքը լիքը, աչքը կուշտ, ձեռքը երկայն, ձեռը երկեն, ձեռը տաք, ձեռքը լիքը:

Կալված – Հանդավար

Փառասեր – Փառամոլ, փառատենչ. սնապարծ. (հզվդ.) համբավասեր, համբավատենչ, փառատենչիկ, փառատոչոր, փառախնդիր. սնափառ, նանրափառ:

Հոգեղեն – Անմարմին, ոգեղեն, հոգեվոր, աննյութ, աննյութական, ան մարմնական, անւքարմնւային,. անմարմնավոո, անմարմնեղեն, աննտւԹեոեն. հոգենյութ

արծաթ ու ոսկի թելերով բանված – արծաթի ու ոսկու նման գեղեցիկ գործված

շողոքորթել – Հաճ պա խոսել, քծնեյ, շողոմեւ, խնկարկել, խնկել, շնթե|, կեղծավորել, կեղծակերպել, հաճոյանաւ. շոյեւ, փաղաքշել, քաղցրախոսել. կեղծել, (հզվդ.) մարդահաճել, շոգմոգեւ, շողոմաբանել, շոդոմախոսել,

մանյակ – Քաւռ, քայռամանյակ, (արևմտհ.) ճիտակ, ճրամպիտ, վւյնոց Ազի), ծղանոց Հթևիյ, (հզվդ.) որմիսկ, հորմա:

ադամանդակուռ – Ադամանդից պատրաստած՝ սարքած

հրացոլ – Հրեղեն ցոլք արձակող, հրով ցոլացող

հերկալ – Հերակալ

պճնվել – Զարդարվել, հագնվել, շքվել, պչրվել, պաճուճվել, փերևետել (Ռնց.), զուգվել-զարդարվել, (բրբ.) շոկրոկվել, փարտել, շտկվորել:

հանդերձ – Զգեստ, հագուստ, հագուստ-կապուստ, հալավ (խսկց.): 2. Համազգեստ,

ականակուռ – ականակուռ

սլացիկ – Բարեհասակ, վայելչակազմ, գեղեցկահասակ, գեղահասակ, նրբահասակ, նրբակազմ, նրբանդամ, բարեկազմ, ազնվակազմ, կառուցիկ ։

2. Ինչպիսի՞ պատկերացում ունեին իշխանն ու ճարտարապետը գեղեցիկի մասին:

Իշխանը գեղեցկությունը տեսնում էր զարդերի և շքեղ հագուստների մեջ, իսկ Տրդատ ճարտարապետը գեղեցկությունը տեսնում էր բնականի մեջ,<< Բնական գեղեցկությունը զարդեր չի սիրում>>։